Rusya-Ukrayna arasında süren savaşın yarattığı kayıp ve artan proje maliyetleri ile risklere karşın Türkiye, 2022 yılındaki performansıyla bu yıl “Dünyanın En Büyük 250 Uluslararası Müteahhidi” listesinde 40 firma ile yer aldı. Böylece Türkiye, firma sayısına göre dünya ikinciliğini korudu. Listede 81 firmayla birinci yine Çin olurken, üçüncü sırada 39 firma ile ABD bulunuyor. Türkiye’nin küresel inşaat pazarından aldığı pay ise yüzde %4,4 oldu.
Dünya çapında referans alınan inşaat sektörü dergisi ENR’ın (Engineering News Record), her yıl müteahhitlerin bir önceki yılda ülkeleri dışındaki faaliyetlerinden elde ettikleri gelirleri esas alarak yayımladığı “Dünyanın En Büyük 250 Uluslararası Müteahhidi Listesi” açıklandı. Türkiye, 40 firma ile listede ikinci sıradaki yerini korudu. Geçen yılki ENR listelerine giren müteahhitlik firmalarına ise ödülleri, 22 Ağustos 2023 tarihinde gerçekleştirilen törende, Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından verilmişti. Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB), 2023 yılı “Dünyanın En Büyük 250 Uluslararası Müteahhidi Listesi”nin Türkiye sonuçlarını duyurdu. Buna göre ENR, listenin yer aldığı “Firmalar Büyük Resimde Zorluklarla Karşı Karşıya” başlıklı bülteninde, küresel inşaat pazarının büyüklüğünün 2022 yılında 398 milyar ABD Doları seviyesinden 428,5 milyar ABD Doları seviyesine çıktığını kaydetti. Bültende küresel çapta yaşanan yüksek enflasyon, vasıflı işgücü sıkıntısı ve tedarik zinciri sorunlarına işaret edilirken, şiddetli değişim rüzgarlarının ortasında sektörde üstlenilmiş projelerin firmalar için avantaj oluşturduğu ancak artan proje maliyetlerinin ileriki dönem için soru işaretleri yarattığı belirtildi.
2 Türk firması en büyük ilk 50 arasında
İlk 100 firma arasına 6 Türk firması girmeyi başardı. Geçen yıl olduğu gibi 2 Türk firması ilk 50 firma arasında yer buldu. Bölgesel olarak bakıldığında; Türk firmalarının faaliyetleri ağırlıklı olarak Avrupa – Rusya dahil- (9,2 milyar ABD Doları), Orta Doğu (4,3 milyar ABD Doları), Afrika (3,1 milyar ABD Doları) ve Asya (1,9 milyar ABD Doları) bölgelerinde yoğunlaştı.
“Geleneksel pazarlarımızda süren soruna rağmen başardık”
TMB Başkanı M. Erdal Eren ise şu değerlendirmelerde bulundu: “Müteahhitlerimiz, uluslararası pazarda artan sorunlara rağmen küresel devler liginde ülkemizi ikinci sırada temsil etmeyi sürdürüyor. Üstelik bu başarıyı, yanı başımızda 1,5 yılı aşkın süredir devam eden savaşa ve geleneksel pazarlarımızda süren sorunlara rağmen korumayı başardık. Zorluklara rağmen girişimci gücüyle ENR Dergisi’nin ‘Dünyanın En Büyük 250 Uluslararası Müteahhidi Listesi’ne girmeyi başaran 40 müteahhitlik firmamızı yürekten kutluyorum.
Türk müteahhitler olarak, 2021 yılında Covid-19 salgınından toparlanma sürecinde petrol fiyatlarındaki artışın da desteğiyle yurt dışında üstlendiğimiz proje büyüklüğü 30 milyar doları aşmıştı. Hemen ardından ise Rusya-Ukrayna savaşının ortaya çıkışıyla sarsıldık. Savaşın hem küresel hem bölgesel etkileri altındaki sektörün yurt dışında üstlendiği proje büyüklüğü geçen yıl 19,1 milyar dolar oldu. Savaş sürüyor ve maalesef insani yönüyle can yakmaya devam ediyor. Uluslararası inşaat pazarı da küresel ekonomik ve jeopolitik gelişmelerden çok hızlı biçimde etkileniyor. Öte yandan Sayın Cumhurbaşkanımız bizlere duyduğu güvenle orta vadeli hedefimizi 75 milyar dolara çıkarmamız gerektiği talimatını verdiler. Çalışmalarımızı bu talimat çerçevesinde sürdürüyoruz.
“Teminat mektubu sorununa çözüm bekliyoruz”
Lider pazarımız Rusya ve son yıllarda sektör için öne çıkan Ukrayna’da oluşan iş kaybımızı, ısınan siyasi ilişkilerimiz kapsamında başta Suudi Arabistan olmak üzere Körfez ülkeleri ile kapatmayı hedefliyoruz. Geleneksel pazarlarımızdan bir diğeri olan Irak da sektörümüze yeni fırsatlar sunabilir. Savaşın yanı sıra maliyet artışları ve finansman temini sıkıntısı da sektörün öne çıkan sorunları oldu. Yurt dışındaki ihaleler için teminat mektubu temini ve kabulü konusunda büyük bir sıkıntı içerisindeyiz. Sorunun çözümü yönünde devlet yetkililerimizden güzel haberler gelmesini ümit ediyoruz. Böylelikle ülkemizin döviz gelirlerinin ve yurt dışında Türk işgücü istihdamının artırılmasında sahip olduğumuz rolü gururla ve artarak sürdürebileceğiz.”
ENR’IN “DÜNYANIN EN BÜYÜK 250 ULUSLARARASI MÜTEAHHİDİ LİSTESİ”NDEKİ TÜRK FİRMALARI
FİRMA | 2023 | 2022 |
RÖNESANS | 38 | 24 |
LİMAK | 50 | 50 |
ENKA | 53 | 59 |
YAPI MERKEZİ | 58 | 58 |
ANT YAPI | 66 | 62 |
ESTA | 81 | 93 |
TEKFEN | 107 | 76 |
ÇALIK ENERJİ | 110 | 117 |
CENGİZ | 112 | 161 |
TAV | 114 | 110 |
ASLAN YAPI | 115 | 118 |
GÜLERMAK | 117 | 120 |
KUZU | 121 | 125 |
SUMMA | 123 | 130 |
ALARKO | 127 | 108 |
KOLİN | 141 | 162 |
ESER | 144 | 144 |
MAPA | 151 | 114 |
ONUR | 153 | 82 |
DEKİNSAN | 154 | 178 |
METAG | 159 | 165 |
İLK | 163 | 159 |
MAKYOL | 164 | 151 |
MBD | 177 | 175 |
YENİGÜN | 183 | 192 |
POLAT YOL | 188 | 177 |
GAP | 190 | 168 |
ÜSTAY | 196 | 171 |
YÜKSEL | 198 | 146 |
İRİS | 201 | 231 |
SEMBOL | 206 | 111 |
STFA | 208 | 219 |
IC İÇTAŞ | 210 | 208 |
NATA | 217 | 224 |
SMK | 221 | 223 |
BAYBURT GRUP | 223 | 215 |
FEKA | 225 | 210 |
ZAFER | 234 | 242 |
DOĞUŞ | 247 | 243 |
DORÇE | 249 | ** |