Yaklaşık 10 yıldır AYC İnşaat’ta Şantiye Şefi olarak çalışan Ülfet Başaran, ENKA Pazarlama markası Hitachi iş makinelerinin sahadaki performansından memnun olduklarını söyledi. Başaran ile hem üretimi, hem makineleri hem de maden sektöründe kadın olmayı konuştuk.
Öncelikle madencilik sektöründe kadın olmayı nasıl tanımlarsınız?
Yaklaşık 15 yıldır farklı maden gruplarında ve farklı bölgelerde maden mühendisi olarak görev yaptım. Elbette fiziki olarak zorlandığım, tedirgin olduğum ve kaygılandığım durumlar oldu. Görünenin ya da düşünülenin aksine cinsiyet ayrımıyla kötü anılardan daha çok avantajlarına odaklandım.
Kadınların maden sektöründe çalışamayacağı yönünde yaklaşımlarla karşılaştınız mı?
Başlarda iş ilanlarında özellikle belirtiliyordu ve çok rahatsız ediyordu bu ayrım. Zamanla ve tabi ki kadınların sadece madencilik sektöründe değil erkek işi olabilecek birçok sektörde çalışmasıyla bu yaklaşımların azaldığını gözlemleyebildim. Sadece beyaz yaka olarak olmasa bile, şantiye ortamı artık büro, yemekhane, muhasebe, kalite kontrol gibi kadınların da rahatça ve verimli olabileceği ortamların oluşmasıyla kadın-erkek birlikte çalışma ortamı yaratılmış oldu.
Türkiye’de madencilik sektöründe kadın istihdamı ne durumda ve istihdam oranının artması noktasında siz neler düşünüyorsunuz?
Etrafıma baktığımda hiç azımsanmayacak kadar kadın arkadaşlarımın sektörde aktif olarak çalıştığını görüyorum. İşverenler de bu noktada, kadının bulunduğu yerde nezaketin, saygının ve düzenin olacağı konusunda destekçi. Eskiden elinin hamuruyla karışma denirken; şimdilerde kadın eli değdiği belli gibi ifadeler duyuyorum ve beni çok gururlandırıyor. Fiziki olarak bazı işleri yapamayacağımızın bilincindeyim ve kendi işyerimizde de kadın istihdamı sağlanmaktadır.
Kadın maden mühendisleri maden ocaklarında çalışmak konusunda istekli mi, bu yönde karar aldıklarında ne tür zorluklarla karşılaşıyorlar?
Şantiyelerin şehir merkezinin dışında veya başka şehirde olmasından kaynaklı özellikle aile-çocuk sorumluluğunda en büyük zorluk yaşanmaktadır. Gündelik hayatın akışı zorlanmakta ve büyük fedakârlıklar yapmak zorunda kalıyoruz. Ben bu konuda şanslı olanlardanım çünkü ev-iş ulaşımını günlük yapabiliyorum. Onun dışında madenciliğin bürokrasi-ofis bölümü de hem çok aktif hem çok etkili olduğu için kadınların tercihi olabiliyor.
Firmanızın faaliyet alanları hakkında bilgi verir misiniz?
Aslen yol müteahhidi olan firmamız, şimdilerde taş ocağı işletmeciliği faaliyeti yürütüyor. Yaptığımız iş akım düzeni; ocakta patlatılan malzemenin kamyonlara yüklenerek kırma eleme tesisine getirilmesi ve gelen malzemenin kırılarak ve elenerek, boyutlara ayrılıp sınıflandırılması işlemidir. Ocaktan çıkan malzemeyi zenginleştirdikten sonra, yol yapımı firmalarına ve beton firmalarına agrega temini sağlıyoruz.
Firmanızın kaç adet faal ocağınız bulunuyor?
2 adet aktif sahamız ve 1 adet de işletmeciliğini yaptığımız ocak var. Bir ocağımız kış şartlarından etkilendiği için kısmi olarak çalışıyor. Adana merkezli olan Diğer 2 ocağımız mevsim şartlarından çok etkilenmediği için yaklaşık 300 gün aktif üretim yapılabiliyor.
Şu an içinde bulunduğumuz ocak hakkında detaylı bilgi alabilir miyiz?
Bu ocak Adana ili Karaisalı ilçesi sınırları içerisinde bulunuyor. Burada açık ocak işletmeciliği yapılıyor. Dekapaj kısmı kalker ve kısmen ağaçlanmanın olduğu topraklı bir yapı. Kimi yerlerde 3m-5m arası değişiyor. Burada kimyasal içerik olarak CaCO3, CaO ve eser miktarda MgO, SiO2, Al2O3 gibi mineraller bulunuyor. Sertlik derecesi 3, yoğunluğu da 2,5 gr/cm3 civarında. Ocakta günlük 6000 – 7000 ton/gün civarında üretimimiz mevcut. Hava şartları, tüvenan malzemenin ocakta bulunduğu konumu ve durumu, patlatmanın performansı, elektrik arızası, makine-ekipman performansı gibi birçok etken üretim kapasitesini etkiliyor. Bir yılda ortalama 300 aktif iş günü olarak değerlendirilebiliriz.
Madenler genelde çevre sorunları ile de gündeme geliyor. Firmanızın hem çevre hem de iş güvenliği ve sağlığı konularındaki yaklaşımı hakkında bilgi verir misiniz?
Şehir merkezine yakın olmamızdan kaynaklı bu konu ile ilgili sıkıntılarımız olabiliyor. İşletme olarak hassasiyet göstererek çevreci bir yaklaşım gözetiyoruz. Özellikle deprem sonrası patlatma konusunda çok fazla destek alarak en iyi performansta nasıl yapabiliriz konusunda epey araştırmamız ve çabamız oldu. En büyük diğer şikâyet konusu da toz şikâyeti. O konuda da tesisin üzerinin çatı kapaması ve gerekli sulama yöntemi ile tozu bastırmayı başardık. İş güvenliği konusunda da felsefemiz ‘önce can güvenliği’ ilkesine uymaktır. Gereken tüm eğitimler veriliyor ve personel bilinçlendiriliyor. Sağlık taramaları, periyodik kontroller ve gerekli tüm önlemler ve kontroller özenle ve önemle yapılıyor.
Bulunduğumuz ocakta kaç adet makine ile çalışıyorsunuz?
Sürekli üretime dahil olan 3 ekskavatör, 1 yükleyici, 1 delici, 6 kamyon var. Üretim planına göre diğer sahalardan destek alıyoruz.
Maden ocakları gibi makineler açısından zorlu çalışma koşulları bulunan bir işte makine seçerken hangi kriterler sizin için olmazsa olmazdır?
Elbette performansı. İş gücü-yakıt, iş gücü-kapasitesi, iş gücü- personel rahatlığı, iş gücü-arızası, iş gücü-çalışma saati, iş gücü- kontrolü, iş gücü-arazi şartlarına uyumu gibi performansını etkileyen ve üretimdeki verime katkısını değerlendirmekteyiz.
ENKA Pazarlama makinalarını sahadaki performansı ve size sunduğu katkılar açısından değerlendirir misiniz?
Özellikle yeni aldığımız makinelerin performansını gayet başarılı buluyoruz. Değerlendirme adına kıyaslama yapacak olursak; başka markaların benzer modellerine göre bizim sahamızda kullanımı için Hitachi markalı ürünlerin daha uygun olduğunu söyleyebilirim.
ENKA Pazarlama’yı satış sonrası hizmetler bakımından değerlendirir misiniz?
Bu konuda bütün övgüleri hak ediyorlar bence. Anında iletişim ve çözüm kolaylığı mükemmel. Tüm ekibe usta-müdür kolaylıkla ve kibar bir yaklaşımla ulaşıyor olabilmek servis birimi için teşekkürü hak edecek bir durum bizim açımızdan. Bizim için vakit çok kıymetli, hızlı çözüm çok önemli. Yedek parça temini konusunda da gayet profesyonel yardım alabilmek çok güzel.
AYC İnşaat’ın ENKA Gücü
Hitachi ZX350LCH
Hitachi ZX400LCH
Hitachi 490LCH
Hitachi 280LCH
Kawasaki 90-Z-6
“Hitachi 490LCH Ekskavatör ile pratik ve seri çalışabiliyoruz”
Ocakta operatör olarak çalışan İsmail Dalgıç, bu mesleği 16 yıldır yapıyor. Şu an Hitachi 490LCH Ekskavatör operatörlüğü yapan Dalgıç, kullandığı makine ile ilgili şu yorumları yapıyor: “Diğer makinalarla kıyasladığımda daha seri, hareketi makineyi ve beni yormadan yapabiliyorum. Hareket kabiliyetinin daha hafif olmasından dolayı günün sonunda yorgun hissetmiyorum. Yapılacak işi daha pratik ve seri yapmasından dolayı çok memnunum.”
