Stage V geçişi ile birlikte Türkiye’de iş makineleri sektöründe yeni bir döneme girilmiş oldu. ENKA Pazarlama da bu süreçte yeni standartları karşılayan -7 Serisi’ni Türkiye pazarına sunmaya başladı. Yeni süreç ve yeni seri ile ilgili sorularımızı ENKA Pazarlama Satın Alma, Lojistik ve İthalat Direktörü Aytaç Demir yanıtladı.
Öncelikle Stage V’e geçiş sürecine ilişkin kısa bir değerlendirme yapar mısınız?
Resmi adıyla “karayolları dışında kullanılan hareketli makinelere takılan içten yanmalı motorlar için gaz ve partikül halindeki kirletici emisyon sınırları ve tip onay gereklilikler hakkında yönetmelik (2016/1628/AB)” kapsamında ve yeniden tanımlanan piyasaya arz tarihi olan 31.03.2023 tarihi sonrası iş makinesi sektörü için yepyeni bir dönem başladı. Değişimle birlikte asgari Faz 3’ten motor güç değerleri ayrımı gözetmeksizin tüm güç aralıklarında Faz 5’e geçildi. Geçişle birlikte PM [g / kWh] ve Nox + NMHC [g / kWh] değerlerinde %90 ve üzeri azalmalar sağlanacak. Bu azalmalar orta ve büyük ölçekli makinelerde DOC, CSF ve SCR gibi (aftertreatment) emisyon kontrol sistemleri sayesinde sağlanacak. Bu sistemler ve filtreler motorun makine içerisinde kaplayacağı alanın ve iç tasarımının değişmesi anlamına da geliyor. Motor ve bu gibi ilişkili değişim maliyetleri yeni motor emisyon fazlarına sahip motorların takıldığı makine maliyetlerini de mutlaka arttıracaktır. Ayrıca yeni sistemler yeni bakım ve parça maliyetlerini de beraberinde getireceğini eklemek gerekiyor. Ekonomik açıdan sektörün bu değişime hazır olup olmadığı sorusunun cevabı faz geçişinin kendisinden ziyade altyapı projelerinin ve madencilik vb. faaliyetlerin devamlılığıyla ilişkili olacaktır.
Geçiş sürecinde öne çıkan noktalar hangileridir?
Geçiş aşamasında üzerinde durulması gereken hassas konulardan birisi hem servis sağlayıcıların hem de son kullanıcıların bu yeni makine ve emisyon kontrol sistemlerini tanıma ve eğitim aşamalarının planlı ve sorunsuz geçilmesi gerekliliğidir. Türkiye şu anda iş makinelerinde CE uygunluk kriteriyle bir yandan AB ile paralel ilerlerken motor emisyon fazları açısından aşağıda olması sebebiyle kendi bölgesine özel makineleri bu tedarik zinciri kırılmalarına rağmen göreceli daha kolay temin edebilmeyi bir şekilde başardı. CE gerekliliği hem de motor emisyon fazları açısından Türkiye pazarına arz edilecek makineler tamamen Avrupa standartlarında olacağı için küresel imalat stratejilerinde Türkiye’ye ayrılacak üretim payları da AB havuzundan çekilecek, bu durum makine teminini geçiş öncesi döneme göre zorlaştırabilir. Geçişle birlikte emisyon değerlerinde çok ciddi azalmalar sağlanıyor olacak elbette ama, öte yandan geçişin ekonomik maliyeti, olası temin problemleri ve yeni sistemleri tanıma sürecinde yaşanabilecek zorluklar olumsuz başlıklar olarak öne çıkıyor.
Bu motorların düzgün ve verimli bir şekilde çalışmasını sağlamak için kullanıcılar nelere dikkat etmeli?
Faz 5 motorların düzgün ve verimli çalışabilmesi için en öncelikli, birincil şart faz 5 motorların takılı olduğu makinelere güvenilir kaynaklardan, yüksek kalitede, sülfür oranı düşük yakıt temin edilmesidir. Yakıt kalitesi düşük coğrafyalarda, örneğin Ortadoğu veya Afrika ülkelerinde Faz 5 motorların takılı olduğu makinelerin kullanımı yakıt kalitesi açısından mümkün olmayabilir. Özellikle yurtdışı müteahhitlik hizmetleri veren Türk firmalarının makine parkı oluştururken veya bir yerden şantiyeden başka bir şantiyeye transfer ederken yakıt kalitesi konusuna özellikle dikkat etmesinin faydalı olacağı kanaatindeyim. İkinci olarak Faz 5 motorların çoğunda takılı olacak AdBlue tankının operasyonun yoğunluğuna göre 2-3 günde bir takviye edilmesi gerekebilecektir. Hem AdBlue sıvısının kullanım ömrünün artmaması için ideal saklama koşullarında, yani güneş almayan ve 0-30 derece sıcaklık aralığında saklanmış olması hem de AdBlue tankının boş kalmaması faz 5 motorların düzgün işleyişi için gereklidir. Fikir vermesi açısından AdBlue sıvısının tüketiminin yaklaşık olarak yakıt tüketiminin %2-4’ü aralığında olacağı söylenebilir. Dolayısıyla, erişimin kısıtlı olduğu yerlerde kullanıcıların Faz 5 motorlu makineler için ayrıca AdBlue stok politikası da geliştirmesi faydalı olacaktır. Son olarak son kullanıcılara Faz 5 motorların üzerindeki hiçbir emisyon kontrol sisteminde modifikasyona gitmemesi gerektiğini, kullanım sırasında yetkili servisin ve kullanma kılavuzunun talimatlarına harfiyen uymalarını öneririm.
Stage 5 motorlarıyla beraber ENKA Pazarlama da yeni seri makineleri pazara sunmaya başladı. Bu seri hakkında bilgi verir misiniz?
Hitachi genel itibariyle motor emisyon fazlarına göre serileri farklılaştırıyor. Örneğin -5A serisi faz 3A motorla özdeşleşmişti. -5G ise Hitachi’nin Faz 2 motorla Afrika, Ortadoğu gibi coğrafyalara satışını yaptığı seriyi ifade ediyor. Faz 4 final motorla birlikte Avrupa’da -6 serileri pazara sunuldu, geçen seneden itibaren de öncelikle Avrupa ve Japonya’da faz 5 motorların takılı olduğu -7 serisine geçildi. Biz de Türkiye olarak faz 5 motorların takılı olduğu bu -7 serilerine geçiyoruz. Emisyon değerleri sağlandığı için mini ekskavatörlerde -6 serisiyle devam ediyoruz, bunun dışındaki tüm modellerde -7 serisi makineleri sunuyoruz. Yeni seri makinelerin bir süredir kullanıldığı Avrupa’dan edindiğimiz ilk saha raporlarına göre bu seri üst düzey konfor ve de yakıt tasarrufu sunuyor.
Son olarak eklemek istedikleriniz…
Gelecek nesillere, insan etkisinin asgari düzeye düştüğü yeşil ve temiz bir dünya bırakabilmemiz için iş makineleri sektöründe bu dev faz geçiş adımının atılması ve bunun bir parçası olmak gerçekten çok önemli ve de sevindirici. Öte yandan, son kullanıcıların makineleri en verimli ve profesyonel şekilde kullanabilmeleri için makinelerin sahip olduğu son teknoloji gerekliliklerine de uygun satış ve servis hizmeti sağlamak ve de son kullanıcıları en detaylı şekilde bilgilendirmek gibi bir ödevimizin de bilincindeyiz. ENKA Pazarlama olarak bu ödevimizi layıkıyla yerine getireceğimize olan inancımız tamdır.
