Madencilik sektöründeki büyüme; makine üreticilerini daha ekonomik, daha verimli, daha dayanıklı, daha çok işte kalabilen ve daha az insana bağımlı teknolojileri geliştirmeye yönlendiriyor. Tüm bu alanlarda öncü olan Hitachi makinaları ve ENKA Pazarlama’nın madenciliğe bakışını ENKA Pazarlama Türkiye Maden Satış Sorumlusu Gökhan Büyükkantarcıoğlu ve Maden Servis Direktör Yardımcısı Barbaros Esin ile konuştuk.
Öncelikle Türkiye madencilik sektörüne ilişkin kısa bir değerlendirme yapar mısınız?
Türkiye’nin ihraç ettiği emtialar içinde madenler önemli bir yer tutuyor. 2022’de 6.5 milyar dolara çıkan madencilik ihracat rakamları, bu önemi daha da vurguluyor ki; 2021 maden ihracatı rakamlarına göre bu %9 artış demek de oluyor. Dolayısıyla Türkiye ekonomisinin dış ticaret açığını kapatmakta madencilik önemli görev üstleniyor. Tabi bu görevini sadece ihracat ile de açıklamak yeterli olmuyor. Türkiye aynı zamanda enerji açığı olan bir ülke ve enerji ihtiyacının termik santraller ve yerli kömür ile karşılanması da, Türkiye’nin dışa bağımlılığını azaltıyor. Türkiye ayrıca yer altı maden zenginliği olan bir ülke. Dünyadaki endüstriyel hammadde rezervinin %2.5’i, kömür rezervlerinin %1’i, maden rezervlerinin %0,4’ü Türkiye’de. Dünyadaki üretimi ve ticareti yapılan 90 maden türünden 77’si ülkemizde çıkmakta ve bunların 22’si ticari bakımdan yeterli, 28’i ise kısmen yeterli. Dünya bor rezervlerinin %77’si Türkiye’de. Türk mermeri tarih boyunca dünya mermer pazarında tercih edilmiştir.
Madenciliğin iş makinaları sektörü açısından önemine ilişkin bir değerlendirme yapar mısınız?
İnsanlık, madenlerin henüz endüstriyel bir değer ifade etmediği çağlarda bile, madenlere değer yükleyerek sahip olmak istemiş, ticaretini yapmış. Başta salt insan gücüne dayanan madencilik, zamanla makineleşmeye geçilmiş ve bu sayede üretim artışı sağlanmış. İş makinelerinin madencilik sektörüne girişi ve gelişimi, bu sektörün gelişimiyle birebir ilişkili. Tam tersini düşündüğümüzde de, iş makinelerinin gelişimi, madenciliğin gelişimine paralel olarak hızlanmıştır. Çünkü madencilik projeleri; uzun vadeli planların yapılabildiği, üretim maliyeti hesabının hassas yapılması gereken, büyük yatırımların yapıldığı büyük çaplı projelerdir. Bu, daha iyi makineleşmeyi ve her defasında daha büyük üretim kapasite beklentisini de beraberinde getiriyor. Dolayısıyla madencilik, sahip olduğu iş makinesi ihtiyacı ve alım potansiyeli dışında, iş makinesi sektörünün kabiliyetlerini artırmada; kendisini geliştirmesinde oynadığı rol ile de önemlidir. Madencilik sektöründe iş makinelerinin hacmi, iş makineleri için çok önemli bir pazar olduğunu gösteriyor. Madencilik makinelerinin 2020’de 29 milyar dolarlık bir hacme ulaştığı dünyada 2025 projeksiyonları, 36 milyar doları aşacağı yönünde yapılıyor. Bu üreticileri, madencilik alanında ihtiyaç duyulan daha ekonomik, daha verimli, daha dayanıklı, daha çok işte kalabilen ve daha az insana bağımlı teknolojileri geliştirmekte cesaretlendiriyor.
ENKA Pazarlama’nın bu alandaki konumu ve hedeflerini anlatır mısınız?
ENKA, sadece iş makinesi satan ve servis veren firma değil aynı zamanda iş makinesi kullanıcısı olan bir şirketler grubu. İnşaat, altyapı ve enerji alanlarında aktif şekilde iş makinesi kullanması nedeniyle masanın iki tarafında da bulunuyor. İş makinesi kullanıcısı kimliğinden de yola çıkarak, ENKA’nın öncelikli hedefi, iş makinesinin kullanıldığı en önemli sektörlerden madencilikte de sadece makine ve ekipman teminini ülke koşullarına en uygun özelliklerde yapmak değil, bu yatırımların ülkemiz adına en karlı olacağı şekilde takibi ve desteklenmesidir. ENKA, burada kendini madencilik sektöründe çözüm ortağı olarak konumlandırmak için çalışmalarını yıllardır yürütüyor. Bir maden çıkarılacaksa, bunun en verimli ve en karlı şekilde çıkarılmasını sağlayacak doğru teknik özelliklerde makine teminini projelendirmekten başlayarak, uzun süreli projede bu yatırımın planlandığı gibi verimli ve karlı devam etmesini sağlayacak satış sonrası her türlü desteği sağlamak; yatırımın karlılığını korumak, madencilik alanında ENKA’nın öncelikli hedefleri. sunacağı çözüm, en verimli ve yıllar boyu sürdürülebilir olacaktır. Dev boy yatırımı yapılan Hitachi iş makineleri, dünyada öncelikli tercih edilen makineler oldukları için, projelerinin sonunda dünyanın her noktasında değerlendirilebilir olacaktır. Şantiyelerinde sürekli bir dostları olacaktır.
Türkiye’de daha büyük makinaların pazara girmesini bekliyor musunuz?
Zamanında 30 tonluk ekskavatörlerin en büyük boy olarak kullanıldığı taş ocaklarında bugün 70 tonluk ekskavatörleri görüyoruz. Ya da en büyük 35 tonluk ekskavatörlerin kullanıldığı kömür dekopajlarında ülkemizde 550 tonluk çözümler bile uygulanır oldu. Ama bu her zaman bu yönde olacak, bundan 5 sene sonra bu ocaklar daha da büyüklerine geçiş yapacak demek olmayabilir. Zira, kullanılacak boyun büyüklüğünü daha önce bahsettiğim birçok etken belirliyor. Bu teknik etkenler uygun olduğu ve karlılık o maden işletimini uzun vadede mümkün kıldığı sürece, birim maliyeti düşürmek için kullanılan boyların büyültülmesi bir yol olarak izlenebilir.
Hitachi’nin maden sahalarında kullanılan otonom taşıma çözümleri de bulunuyor. Türkiye pazarında otonom kamyonların kullanılması söz konusu mu?
Otonom taşıma ve hatta yükleme sistemleri, Hitachi tarafından uzun yıllardır Ar-Ge’si yapılan, şu an Avustralya’da uygulamaya geçmiş ancak halen geliştirmesi devam eden bir çözüm. Hitachi’nin bu konuda da öncü olduğunu söyleyebiliriz. Ancak her yeni inovatif düşüncenin baştan ölü doğmaması için uzun yıllar tatbiki ve geliştirilmesi gerekiyor. Şu an Hitachi’de bu çözüm hazırdır ve uygulanmasına başlanmıştır. Türkiye pazarında otonom sistemlerin kullanılmasına başlandı mı, henüz değil. Ama yakın mı, evet çok yakın….
Günümüzde işletmeler üretim sırasında çevreye yönelik olumsuz etkileri azaltmaya daha çok önem veriyorlar. Sunduğunuz makinaları bu açıdan değerlendirir misiniz?
Tabi ki… Hitachi her ne kadar en verimli üretim çözümlerini sunmakla ünlü olsa da, son yıllarda hep sürdürülebilirlik adına çevreci söylemlerini ön plana çıkarıyor. Çevreye ve insan sağlığına zarar veren fosil yakıtlı motorlarda Euro 5 emisyon normuna geçişi yaparken, elektrik motorlu çözümleri beraberinde sunuyor. Ürettiği makinelerin parçalarında büyük oranda geri dönüştürülebilir malzeme kullanıyor ve her geçen yıl geri dönüştürülmüş malzemeleri üretim hattına katmaya çalışıyor. Firmaları bu konuda bilinçlendiren ve eğiten etkinlikleri dünya çapında düzenliyor. ENKA da, sürdürülebilirlik projelerine imza atarak her yıl bu konudaki çalışmalarını enka.com sitesinden paylaşıyor.
Eklemek istedikleriniz…
Madencilik sektörünün ülkemiz ve iş makineleri sektörü için öneminin tartışmaya açık bir yanı yok. Bu önem her zaman devam edecek. Biz ENKA olarak, bu önemli alanda en doğru çözümü bütün samimiyetimizle ve profesyonelliğimiz ile vermeye devam edeceğiz ve ülkemizde bu alanda öncü-yönlendirici olma misyonumuzu sürdüreceğiz. Madenlerde görüşmek üzere…
ENKA Pazarlama sahada müşterilerinin yanında
Madenciliğin en önemli başlıklarından birisi de iş güvenliği. Sunduğunuz makinaları bu başlık altında sahip olduğu özellikler açısından değerlendirir misiniz?
Maden Servis Direktör Yardımcısı Barbaros Esin: Büyük madencilik projelerinde maden yapısı ve yaşına bağlı olarak tercih edilen ve Türkiye’de de tercih edilme oranı artan büyük boy kamyonlar ve ekskavatörler; çalışan insan faktörünü azaltarak, az insan gücü ile 24 saate yakın iş yapabilme imkanı yaratıyor. Çalışan insan sayısını azaltmak iş güvenliği açısından en önemli faktörlerin başında geliyor. Otonom makinaların sayısının artması ile çalışan insan sayısının azalması, iş güvenliğinin en önemli faktörlerinden olan insan hatalarının bitmesine veya azalmasına yol açıyor. Hitachi makine dizaynlarını, iş güvenliği konusunda, dünyada kabul edilmiş tüm regülasyonlar ve standartların en üst seviyede sağlanabileceği şekilde yapmakta ve bu konuda Ar-Ge faaliyetleri sürdürmektedir.
Maden makinalarınıza yönelik servis yapılanmanız ve hizmetleriniz hakkında bilgi verir misiniz?
Maden Servis Direktör Yardımcısı Barbaros Esin: Maden makinaları servis ve yedek parça hizmetleri ENKA Pazarlama bünyesinde ayrı ve bağımsız bir organizasyon olarak çalışmalarını sürdürmektedir. Bu organizasyon 100 ton altındaki makinaların servis işlemlerinle uğraşmadan sadece tüm Türkiye’de 100 ton üzerindeki kamyon ve ekskavatörlere hizmet sağlamak için çalışmaktadır. Bu makinalar bilindiği üzere çalışma sahasına parçalar halinde ulaşmakta ve burada montajları yapılıp ömürlerini tamamlayana kadar o bölgede çalışmaya devam etmektedirler. Müşterilerimizin ihtiyaçlarına bağlı olarak maden sahalarında tam zamanlı çalışan teknik ekipler ve ekipmanlar bulundurulmaktadır. Çalışma saatlerine bağlı olarak Reman ihtiyacı olan tüm komponentlere ENKA Pazarlama İstanbul Reman Center tesislerinde Hitachi standartlarında komponent yenileme hizmetleri sunulmaktadır.
